Kies een jaar of scroll door voor de feiten
Vandaag drie jaar geleden liep ik dakloos door de straten van Amsterdam en Purmerend. Ik schreef toen de serie ‘van niets naar iets’. In die drie jaar is er veel gebeurd, veel is goed gegaan, sommigen dingen ook niet. Veel mensen hebben mij in deze drie jaar geholpen, zonder hen had ik niet kunnen doen wat ik gedaan heb, mijn waardering voor hen is groot. Voor degene die wel om feiten geeft, hier mijn verantwoording van die afgelopen drie jaren.
Michel Spekkers
Na ruim twee jaar buiten Nederland gewoond te hebben om verslag te doen van o.a. de crisis in Venezuela, kwam ik eind 2015 terug in Nederland. Al snel werd duidelijk dat een baan vinden in het vakgebied waar mijn hart ligt, moeilijker was dan gedacht. Waar ik in Venezuela een van de weinige (freelance) journalisten was, in Nederland was ik een van de vele duizenden op zoek naar een verhaal. Ook tijdelijk een andere functie vinden bleek moeilijker dan gedacht. Al snel werd duidelijk dat ik dakloos zou worden. Over die periode schreef ik, maar ook anderen deden dat.
Begin 2016 ontving ik vanuit de gemeente Purmerend een zogenaamde daklozenuitkering van 660 euro per maand. Op eigen kracht vond ik in maart van het jaar een flatje met een mede-dakloze. Omdat wij nu een woning deelden, kregen we te maken met de toepassing van de kostendelersnorm, de uitkering werd in mei van het jaar, toen ik de woning kreeg gehalveerd naar 484 euro. Nu ben ik geen voorstander van uitkering, dus was het zaak weer snel aan de slag te kunnen. Deze inkomsten gaven al helemaal de urgentie aan, want zelfs vaste lasten kon ik hier niet mee betalen.
Ik besloot een BBZ (Bijstand voor zelfstandigen) aan te vragen. In het kort komt het erop neer dat je een bedrijfsplan bij de gemeente indient. Indien akkoord wordt dan een eventuele uitkering omgezet in een lening voor levensonderhoud, daarnaast kun je aanspraak maken op een starterskrediet. Mijn aanvraag werd deels goedgekeurd, ik kreeg een derde van mijn startkapitaal toegekend en mijn uitkering werd omgezet naar een lening.
Juni stond ik ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en ik kon aan de slag. Met moeite, want ik kon niet alles doen om op een correcte manier te starten, omdat maar een deel van het starterskrediet werd toegekend. Ik kon mijn maandelijkse lasten moeilijk betalen; de lening voor levensonderhoud werd gehalveerd, omdat ik iemand in huis had wonen met een uitkering. 550 euro per maand was niet genoeg om de rekeningen te betalen. Bijkomende frustratie was de bureaucratie bij de BBZ instantie, inspelen op actualiteiten was daardoor bijna niet mogelijk.
Werk
Toen ik eenmaal ingeschreven stond bij de Kamer van Koophandel ben ik snel van start gegaan.
In 2016 bezocht ik 13 landen om onderzoek te doen naar diverse onderwerpen
CALAIS
Dichter bij huis heb ik in Calais onderzoek gedaan naar het ontstaan en de ontruiming van vluchtelingenkamp ‘De Jungle’
DAKLOOS
Ik schreef als dakloze de serie ‘ van niets naar iets’ . Lees deel 1 van de serie hier terug.
TURKIJE
Ik ben naar Turkije gegaan om onderzoek te doen naar vluchtelingenstromen uit Syrië en richting de EU. Ik kwam daar onverwachts in een staatsgreep terecht.
EUROTOUR
Ik heb met een omstreden Britse journalist een tour door Europa gemaakt: enerzijds om een achtergrondverhaal te maken over zijn leven en werkwijze, anderzijds voor mijzelf om een beter beeld te krijgen van die landen binnen de EU en om onderzoek te doen naar het vluchtelingenbeleid binnen de verschillende landen.
BULGARIJE
Ik heb in Bulgarije onderzoek gedaan naar de vluchtelingenstroom vanuit Turkije
OEKRAINE
Ik bezocht Oekraïne om een Nederlandse journalist terug te halen die door de Nederlandse politie gezocht werd.
DONETSK
Ik ben via Rusland richting Donetsk gegaan om onderzoek te doen naar de invloeden van Rusland in dat oorlogsgebied. Ook bezocht ik de rampplek van MH17.
PSEUDONIEM
Al snel werd duidelijk dat ik ook onder een pseudoniem moest gaan publiceren
Waar kwam het geld vandaan?
Het grootste deel waarvan de reizen werden bekostigd kwam in 2016 uit omzet en eigen vermogen (deels uit BBZ).
Tijdens de Calaisreis heb ik een klein bedrag laten investeren. Op 0.9% na is alles daarvan terugbetaald. De rest is betaald door donaties.
Eind 2016 heb ik tijdens mijn reis naar Donetsk een schuld opgebouwd, deze zal terugkomen in het 2017 overzicht.
Wat ging goed en welke lessen heb ik geleerd.
Het was een moeilijke start in 2016. Vanuit een maandenlange dakloosheid, en persoonlijke moeilijkheden in het huishouden, kostte het moeite weer een gezond werkritme te krijgen. Daarnaast was er veel frustratie over de bureaucratie bij de BBZ-instelling en daar is veel vertraging door opgelopen. Ook werd ik in de beginmaanden in aanloop naar mijn ondernemerschap begeleid door een ‘weldoener’ die zich uitgaf als advocate, dit bleek later niet waar te zijn.
Een dag na aankomst in Turkije vond er een ‘staatsgreep’ plaats. Door de verwarring die toen ontstaan is ben ik kort gearresteerd geweest en wekenlang gevolgd door de Turkse politie met een verbod mijn werk te doen. De reis die oorspronkelijk een maand in beslag zou nemen, liep hierdoor ernstige vertraging op, de kosten namen toe. Het Nederlandse medialandschap is een moeilijk landschap om binnen te komen. Het heeft meer moeite gekost dan verwacht om mijn eerste publicaties rond te krijgen.
Het begin van 2017 was rommelig. Tijdens mijn bezoek aan Donetsk heb ik een paar uur de rampplek van de MH17 bezocht. Ik vond daar 2.5 jaar na de aanslag nog veel resten en besloot een aantal van die resten voor verder onderzoek mee terug te nemen naar Nederland. Vóór aankomst had ik na veel onderhandelen een deal gemaakt met het JIT (MH17 onderzoeksteam) voor vrijwillige overdracht van de vondsten. Dit bleek anders te lopen en resulteerde in een inbeslagname van al mijn gegevensdragers. Weken later zou ik deze terugkrijgen, maar door dat en door de ophef die ontstond was het ruim een maand onmogelijk mijn werk te doen. Ook was ik niet in de mogelijkheid te beginnen met publicaties vanuit het gebied. Om in beweging te blijven besloot ik mij te wenden tot crowdfunding voor het kortstondig opvangen van de reiskosten voor het volgende project.
Het was een moeilijk financieel jaar. Door vertragingen in 2016 en inkomsten die op zich lieten wachten begon het jaar met een schuld. Daarnaast stopte voor een periode mijn BBZ door verhuizing naar een andere provincie. Later in 2017 stopte deze definitief.
Ik zag een kans in Venezuela waar de onvrede onder de mensen toenam en er massademonstraties op de planning stonden. Ik kende het gebied en besloot na het ontvangen van een aantal intentieverklaringen naar Venezuela te gaan. Om de reiskosten te dekken, en omdat er niet veel tijd was besloot ik mij te wenden tot crowdfunding en een kortlopende investering aan te bieden met een rente van 10%. Ik had geluk en kwam midden in de grote demonstraties van april 2017 binnen. Later in 2017 besloot ik dat er veel meer verhalen in het land waren en schreef ik een tweede investeringsronde uit. Achteraf bleek ik hierin fout te zitten. Na het harde optreden tegen de demonstraties waren de mensen terughoudend voor wat komen zou. Tussendoor leek de wereld de andere kant op te kijken en viel het aantal publicaties tegen.
Werk
Begin 2017 kwam ik terug uit Donetsk. In totaal bezocht ik dit jaar 7 landen (8 als je Oekraïne meetelt)
DONETSK
In DNR (Donetsk) deed ik onderzoek naar het ontstaan van een staat tijdens oorlogstijd, onderzocht ik de invloeden van Rusland in dat gebied en bezocht ik de rampplek van de MH17
COLOMBIA
In het grensgebied met Venezuela deed ik onderzoek naar smokkelroutes en de machtsverhoudingen van guerrillagroepen
DIVERS
Tussen de langere reizen door deed ik onderzoek in Nederland naar verschillende onderwerpen en was ik toezichthouder in Engeland voor een Venezolaanse verkiezing, en was ik bij de G20.
VENEZUELA
Ik ben in 2017 in twee reizen totaal ruim 4 maanden in Venezuela geweest waar ik onderzoek deed naar de groeiende humanitaire crisis, naar de smokkelroutes op het grensgebied met Colombia en richting de eilanden van het Koninkrijk, onderzocht ik corruptie en deed ik onderzoek naar verschillende humanitaire onderwerpen zoals straatkinderen, de bewoners van de Orinoco, de wereld van de goudmijnen
Waar kwam het geld vandaan?
Ruim de helft van de kosten is betaald vanuit omzet en eigen vermogen.
Een ander groot deel is binnengekomen door middel van kortlopende investeringen. Door vertraging aan het begin van het jaar en tegenvallende inkomsten in de tweede reis naar Venezuela is hier een achterstand ontstaan in aflossing van die schulden (zie blauw).
Wat ging goed en welke lessen heb ik geleerd.
2017 was een jaar waarin ik geleerd heb dat je zelfs bij het maken van afspraken met een overheid er niet vanuit moet gaan dat dit dan ook gebeurt.
Het is een jaar waarin ik achteraf gezien te veel risico’s heb genomen op financieel vlak.
Het is een jaar waarin ik leerde dat het voor iemand als ik heel moeilijk zou worden een plek te vinden binnen het huidige medialandschap, en waar de freelancer minder en minder betaald krijgt en waarbij je, wanneer je omstreden bent, snel buiten de deur gezet wordt.
Het was ook het jaar waarin ik kansen zag een andere koers te varen in 2018. Een waar de uitgever niet meer de rekening betaalde maar waarbij ik mij meer zou gaan richten op de eindgebruiker en de belanghebbende.
Het was ook een jaar dat ik met een flinke schuld moest afsluiten.
Het was tijd voor een nieuwe koers. Investeringen crowdfunden bleken te risicovol te zijn en uiteindelijk ook niet duurzaam. Terughoudende opdrachtgevers en slechte tarieven maakten het bijna onmogelijk om via die manier reizen te bekostigen, laat staan rendabel te maken zodat ik daarmee weer op pad kon. Aan de andere kant was er van uit belanghebbenden wel veel vraag naar artikelen en onderzoek. Zoals de Venezolanen die in het buitenland wonen. Ik besloot de gok te wagen en volledig over te gaan naar giften met omzet en eigen vermogen als aanvulling. De uitgever zal in mijn model de rol krijgen als uitgever en niet zozeer als factureerbare opdrachtgever.
Het was een jaar waarin ik probeerde uit een dal te klimmen. 2017 was financieel een slecht jaar geweest waarna velen de handdoek in de ring hadden gegooid. Het begon in 2017 al met een privéschuld waarna er een schuld bijkwam van openstaande investeringen die ik moest terugbetalen.
Maar ik wilde niet stilstaan, in mijn optiek kon ik alleen uit dit dal komen als ik door zou gaan, publiceren, terugbetalen en door. Ik ontving sinds half 2017 ook geen BBZ meer dus ook voor levensonderhoud was ik afhankelijk van inkomsten uit ondernemen.
Ik ben in 2018 geen nieuwe crowdfund inversteringen meer aangegaan. Wel een aantal crowdfundingen met giften en donaties. Ik ben een kortstondige lening aangegaan waarvoor ik later een regeling moest treffen omdat een gift die de lening moest opvangen nooit gekomen is.
2018 was het jaar waarin ik veel van de achterstanden heb kunnen inhalen, maar niet alle.
Werk
Ik bezocht in 2018 tien landen voor onderzoek. Daarvan was ik drie maanden in Venezuela
TURKIJE
In 2018 bezocht ik Turkije op het moment dat het land voornemens was Afrin binnen te vallen.
SYRIE
Via Irak ben ik naar Syrië gegaan waar ik getracht heb dichter bij Afrin te komen. Waar ik onderzoek gedaan heb naar Raqqa en waar ik het actieve ISIS-gebied bij Deir Azzor bezocht heb.
IRAK
In Irak heb ik vervolgens onderzoek gedaan naar Koerdistan
VENEZUELA
In Venezuela heb ik drie maanden onderzoek gedaan naar de gevolgen van de humanitaire crisis in het land. Daarnaast ben ik op zoek gegaan naar de vergeten rampen, zoals de overstroming van de Orinoco en deed ik onderzoek naar corruptie en criminaliteit.
CURACAO
In Curaçao heb ik onderzoek gedaan naar de invloed van de humanitaire crisis van Venezuela op het eiland. Daarnaast heb ik onderzoek gedaan naar het vluchtelingen- en asielbeleid en de rol van Nederland daarin.
COLOMBIA
In Colombia heb ik onderzoek gedaan naar de vluchtelingenstroom uit Venezuela. De smokkel op de grensgebieden en de verplaatsing van guerilla richting Venezolaans grondgebied.
PANAMA
In Panama heb ik een voorgesprek gehad voor een onderzoek naar een corruptiezaak.
VOETBALLER
In januari deed ik onderzoek voor een Engelse uitgever naar de jeugd van Nederlands duurste voetballer
DAKLOZE KERST
Eind 2018 was ik voornemens een maand door Europa te reizen om een reeks te schrijven over daklozen in Europa. Door persoonlijke omstandigheden heb ik met toestemming van de donateurs deze reis moeten verzetten naar 2019.
Waar kwam het geld vandaan?
Zoals gepland is het merendeel van de inkomsten om de onkosten te dekken in 2018 gekomen uit donaties. Een kwart kwam nog uit omzet en eigen vermogen.
Net voor mijn vertrek naar Venezuela heb ik een lening moeten afsluiten om uitgestelde creditcardbetalingen op te vangen. Ik kon deze lening aangaan omdat er een keiharde toezegging was van een bekende ondernemer over het doen van een gift. Deze gift is nooit gekomen en aangezien ik drie maanden in Venezolaans gebied was, heb ik dit niet tijdig kunnen oplossen. Pas later in het jaar heb ik met de desbetreffende partij een haalbare regeling kunnen treffen die op dit moment loopt.
Ik heb in 2018 een deel van de achterstand van 2017 kunnen wegwerken, maar nog niet alles. Daarover meer in het totaaloverzicht.
Wat ging goed en welke lessen heb ik geleerd.
Ik geloof dat de weg die ik ingeslagen ben, waarbij ik een deel van de onkosten neerleg bij de eindgebruiker en belanghebbende de juiste weg is.
Al heb ik een hap uit de schulden van 2017 kunnen halen, is dit niet geheel gelukt. Dit heeft naast teleurstelling en frustratie bij anderen en mij ook onnodige negatieve publiciteit opgeleverd. Zaak is om dat op een zo snel, maar haalbaar mogelijke manier in te halen.
Ik denk dat de belangrijkste les is dat ik meer en beter moet communiceren met de achterban, maar tegenslagen mij niet moeten weerhouden de weg aan te houden die ik ingeslagen ben.
Het waren niet de makkelijkste jaren en ik heb door de jaren heen zeker flinke tegenslagen gehad. Ik kijk echter niet ontevreden terug naar deze periode, waarin ik veel heb geleerd.
De jaren overziend, is het merendeel van mijn inkomsten geweest uit omzet (en een stukje eigen vermogen). Een duidelijke groei in donaties is zichtbaar in 2018 en ik verwacht dat deze zal doorzetten in 2019.
Het grootste struikelblok van de afgelopen jaren was de slechte start in 2016 en de tegenslagen tijdens de investeringsmomenten. Als ik toen al besloten had mij meer te richten op het donatiemodel dan was dat niet nodig geweest. Het blauwe deel in bovenstaande chart zijn openstaande leningen en investeringen die ik nog moet afbetalen. Zaak is dat zo spoedig mogelijk te doen.
Daarnaast zal de focus liggen op een groter deel aan stabiele inkomsten want door een tekort aan cashflow sta ik te vaak stil.
Op projectbasis is duidelijk te zien wat de omvang van de achterstand is en waar deze ontstaan is. Terwijl ik allesbehalve trots terugkijk op het ontstaan van deze schulden, kijk ik met trots naar alles wat ik wel heb kunnen doen sinds het moment dat ik begin 2016 dakloos was. Alle cijfers en feiten zijn gebaseerd op zakelijke inkomsten en uitgaven.
Opdrachtgevers.
Ik heb afgelopen jaren (onder eigen naam) voor verschillende bestaande partijen mogen publiceren of mogen meewerken aan publicaties bij o.a; NPO1, BNR, TPO, Reporters Online, KNACK, VICE, Nieuwe Revu Dolfijn FM, ParadiseFM, VRT, TMG, NTR en HMC. Daarnaast ben ik meer gaan publiceren via eigen kanalen zoals mijn website. Dit laatste zal het aankomende jaar alleen maar toenemen. Daarnaast zijn het aantal onderzoeken voor derde partijen zoals NGO’s in 2018 toegenomen.
Het aantal voorlichtingen dat ik afgelopen jaren heb gegeven op scholen is minder gebleken dan de prognose, de voornaamste reden hiervoor was mijn langere afwezigheid uit Nederland. Ook loop ik achter met de publicatie van mijn eerste boek, ik heb de verwachting dit in 2019 op de plank te hebben.
Het gaat op verschillende fronten een spannend jaar worden. De humanitaire crisis in Venezuela neemt alleen maar toe, naar schatting kan de inflatie dit jaar oplopen tot 10 miljoen procent en zal de vluchtelingenstroom even hard toenemen. Ook in Noord-Syrië nemen de spanningen toe nu de Turken hebben aangeven nieuwe aanvallen uit te voeren in dat gebied. Oekraïne is en blijft het dichtstbijzijnde oorlogsgebied op de grenzen van Europa dat we absoluut niet uit het oog moeten verliezen. Dichter bij huis blijf ik oog houden op de gele hesjes, de constante vluchtelingenstroom naar Europa en het oprukkende populisme.
Financieel
Ik heb nog een stuk aan achterstanden in te halen uit de voorgaande jaren. Daarnaast is een mate van stabiliteit noodzakelijk alsmede een verbering van de cashflowpositie.
Door het aantrekken van periodieke opdrachten, het creëren van blokken voor gastlessen en het aantrekken van opdrachten uit derde partijen zoals internationale onderzoeksbureaus en NGO’s wil ik proberen stabieler te worden.
Voor het invullen van de cashflowproblemen alsmede de herfinanciering van openstaande achterstanden zal ik op zoek gaan naar een lange termijn investeerder(s). (Voor wie geïnteresseerd is heb ik op verzoek een bedrijfsplan beschikbaar – michelspekkers@gmail.com)
Ik zal betreft de financiering van nieuwe projecten dezelfde insteek voortzetten als in 2018 en voornamelijk op zoek gaan naar de belanghebbende en de eindgebruiker.
Ook hoop ik de duurzame ondersteuning (abonnementen) in 2019 te kunnen vergroten.
Werk
Er staat nog een project open van afgelopen december waarin ik op zoek ga naar daklozen in Europa. Het project is middels crowdfunding al 100% gefinancierd maar kon geen doorgang krijgen omdat ik in december in mijn privéomgeving te maken kregen met o.a. uitvaarten. In samenspraak met de donateurs is afgesproken dat ik deze reis op korte termijn alsnog maak.
Venezuela staat op springen, ik verwacht ook dat het nodig is dat ik daar op kort termijn heen zal gaan om verslag te kunnen doen. Ik houd de situatie in Noord-Syrië nauw in de gaten en zal waar nodig inspringen op de actualiteiten. Ook ben ik in gesprek met contacten in Zuidoost Azië voor een documentaire.
Ik wil mij dit jaar gaan concentreren op meertalige periodieke (betaalbare) kant-en-klare radio-updates over gebieden als Venezuela.
Binnen Nederland hoop ik dit jaar rond de 20 lesdagen aan voorlichting te kunnen geven, door te gaan met het afronden van mijn boek en mij bezig te houden met de onderwerpen als de opmars van de gele hesjes. Met alles wil ik mij trachten niet te richten op de verhalen van de waan van de dag maar focussen op de achtergrondverhalen. Het creëren van stabiliteit staat voorop dit jaar
Steun mijn werk
Met jouw bijdrage geef je mij de kans om als onafhankelijk journalist door te blijven gaan met mijn werk. Goed onderzoek in crisis- en oorlogsgebieden kost helaas geld. Als freelancer, zonder vast inkomen, moet ik elk dubbeltje omdraaien om mijn werk te kunnen blijven doen. Alvast enorm bedankt voor je steun.
Vul onderstaand je gegevens in.
Vragen of opmerkingen?
Mocht je na het lezen van mijn verantwoording vragen of opmerkingen hebben schroom dan niet om mij een bericht te sturen via onderstaand formulier of door te mailen naar michelspekkers@gmail.com